عنوان: عقلانیت در ارتکاب جرم
نویسنده: دکتر مهدی صبوریپور
ناشر: میزان
مشخصات: ISBN: ۹۷۸-۶۲۲-۲۱۲-۰۷۳-۳، چاپ اول ۱۳۹۸، ۲۷۲ صفحه.
رویکرد غالب نظریههای علم جرمشناسی پیرامون علت شناسی جرم آن است که «بزهکار» فردی متفاوت از دیگران است و یا حداقل آنکه «بزهکاری» رفتاری متفاوت از سایر رفتارهای انسان است. هر کدام از این نظریهها، وجهی از این تفاوت را دستمایه تحلیل خود قرار داده و به عنوان عامل اصلی جرم معرفی کردهاند: تفاوت در ساختار کروموزمها، نوع زیستبومی که فرد در آن زندگی میکند، میزان درآمد، وابستگیهای اجتماعی فرد و بسیاری امور دیگر، تفاوتهایی هستند که ارائهکنندگان نظریههای مختلف علّتشناسی جرم، بین بزهکار و سایر افراد قائل شده و آنها را به عنوان علّتی برای ارتکاب جرم معرفی کردهاند.
کتابهای جرمشناسی نظری، گران از بار این نظریهها است؛ به طوری که خواننده گمان میکند که تنها رویکردی که از سپیدهدم علم جرمشناسی وجود داشته و به نظر میرسد که تا ازل نیز باقی خواهد ماند، همین نگرش است. اما واقعیت چیز دیگری است. در نقطه مقابل این رویکرد افتراقی، گرایشی وجود دارد که معتقد است که نه بزهکار فردی متفاوت از دیگران است و نه بزهکاری، تابع سازوکاری متفاوت از رفتارهای غیرمجرمانه است. از این منظر، رفتار مجرمانه، همانند رفتارهای غیرمجرمانه، مبتنی بر عقلانیت و حسابگری انسان و میل او به بهبود وضعیت زندگی خود است. به این ترتیب مطابق این دیدگاه، انتخاب جرم متفاوت از سایر انتخابهای انسان نیست و مبتنی بر همان انگیزهها و دلایلی است که سایر رفتارهای انسان را توجیه میکنند. /منبع: مقدمه کتاب با اندکی دخل و تصرف